Άνοια επί νόσου Alzheimer

Ό,τι κι αν κάνεις για μένα θα σε ξεχάσω…. Δεν το θέλω όμως δε γίνεται αλλιώς...έχω Alzheimer. Ολοένα και περισσότερα άτομα στις μέρες μας προσβάλλονται από τη νόσο Alzheimer.Ποια είναι η συμπτωματολογία της νόσου; Σε τι οφείλεται η εκδήλωση της; Ποιο το μέλλον του πάσχοντος ατόμου; Υπάρχει δυνατότητα πρόληψης; Η νόσος Alzheimer είναι η συνηθέστερη μορφή άνοιας .Είναι μια εκφυλιστική ασθένεια του εγκεφάλου κατά την οποία καταστρέφονται εγκεφαλικά κύτταρα χωρίς να μπορούν να αντικατασταθούν. Εκδηλώνεται κλινικά μετά τα 60 έτη, ενώ σπανιότερα προσβάλλει άτομα κατά τη μέση ενήλικη ζωή. Η νευροεκφυλιστική αυτή νόσος εξελίσσεται προοδευτικά ενώ προηγείται της κλινικής εκδήλωσης μια ασυμπτωματική περίοδος πολλών ετών. Αρχικά, περιγράφτηκε από το γερμανό ψυχίατρο-νευροπαθολόγο Αλοισιο Αλτσχαίμερ(1906) , απ’ τον οποίο πήρε και το όνομα. Σήμερα, διατυπώνεται η άποψη ότι υπάρχει κλινική ετερογένεια στον τρόπο με τον οποίο εμφανίζονται τα συμπτώματα. Το πιο χαρακτηριστικό σύμπτωμα είναι η αμνησία, επηρεάζοντας την εγγραφή, αποθήκευση και ανάκληση νέων πληροφοριών. Ωστόσο, στα τελευταία στάδια της νόσου ο πάσχων αδυνατεί να ανακαλέσει πληροφορίες των οποίων η εκμάθηση ανήκει στο παρελθόν. Εκτός απ’ την προοδευτική έκπτωση της μνήμης σημειώνονται διαταραχές σε επίπεδο λόγου ,με δυσκολία στην ανεύρεση λέξεων ,που συνοδεύεται από αδυναμία κατανόησης, του λόγου ,σε επίπεδο σκέψης, κριτικής ικανότητας, ικανότητας για μάθηση και εκτέλεσης αριθμητικών πράξεων. Ακόμη, διαταράσσεται η οπτικοχωρική αντίληψη και εμφανίζεται απραξία, δηλαδή αδυναμία χειρισμού καθημερινών αντικειμένων στο σπίτι, ένδυσης ή οργάνωσης πολύπλοκων αλληλουχιών κινήσεων. Εκτός από τα γνωστικά ελλείμματα στη νόσο Alzheimer συναντώνται και νευροψυχιατρικά συμπτώματα. Ειδικότερα, το προσβληθέν άτομο εμφανίζει αλλαγή στην προσωπικότητα του, παρουσιάζει μειωμένη ενεργητικότητα, ευερεθιστότητα, αδιαφορία, επιθετικότητα, συχνά κατάθλιψη, ψυχοκινητική ανησυχία, κοινωνική απόσυρση και απάθεια. Οι ασθενείς με απάθεια εμφανίζουν τη μεγαλύτερη επιβάρυνση σε έξι συγκεκριμένες καθημερινές δραστηριότητες :ένδυση, καθαριότητα, περίπατος, πλύσιμο, σίτιση, μετακίνηση. Βαθμιαία, οι σωματικές λειτουργίες μειώνονται οδηγώντας στο θάνατο. Η νόσος Alzheimer παραμένει άγνωστης αιτιολογίας. Εντούντοις, ενοχοποιούνται παράγοντες γενετικοί, περιβαλλοντικοί, μεταβολικοί για τη γένεση της. Η πρόγνωση είναι δύσκολο να αξιολογηθεί καθώς η διάρκεια της ασθένειας ποικίλλει. Η διερεύνηση για τη διάγνωση γίνεται με διανοητικές αξιολογήσεις, γνωστικές δοκιμές που ακολουθούνται από ακτινογραφίες του εγκεφάλου. Σύμφωνα με τα σημερινά δεδομένα, η νόσος Alzheimer παραμένει ανίατη. Αυτό που δύναται να επιτευχθεί είναι η επιβράδυνση του ρυθμού της εξέλιξης με την αρμόζουσα φαρμακευτική αγωγή, με ψυχοεκπαιδευτικές προσεγγίσεις και συμπεριφορικούς χειρισμούς. Οι τελευταίοι αφορούν τόσο τους ασθενείς όσο και τους φροντιστές, καθώς η νόσος Alzheimer είναι η ασθένεια που προσβάλει συγχρόνως και με διαφορετικό τρόπο δύο άτομα, τον ασθενή και τον περιθάλποντα. Στα πλαίσια της δυνατότητας πρόληψης συστήνεται η διανοητική εγρήγορση-δραστηριότητα μέσα από το διάβασμα, την ενασχόληση με κάποιο μουσικό όργανο, με επιτραπέζια παιχνίδια, τη λύση σταυρολέξων, η καλή φυσική κατάσταση μέσα από τη σωματική άσκηση και κυρίως το χορό, όπως και η τήρηση ενός μεσογειακού διαιτολογίου διατροφής. Κλείνοντας αξίζει να προσέξουμε τα λόγια του Τζωρτζ Μπευς :μέχρι τα οχτώ μας έχουμε μάθει τα πάντα. Το μόνο που μένει από εκεί και πέρα είναι να τα θυμόμαστε. : Επιμέλεια Ευαγγελία Τζούμα Ψυχολόγος Κέντρου Ημέρας Βιβλιογραφία Σολδάτος, Κ. & Λύκουρας, Λ. (2006). Σύγγραμμα Ψυχιατρικής. Αθήνα: Βήτα Στεφανής, Κ. Σολδάτος, Κ. & Μαυρέας, Β (1993). Ταξινόμηση ICD – 10 Ψυχικών Διαταραχών και Διαταραχών της Συμπεριφοράς, Κλινικές Περιγραφές και Οδηγίες για τη Διάγνωση. Αθήνα: Βήτα. Zaldy, S.T. (2008). Να μην ξεχάσω…Θωράκισε από νωρίς τη μνήμη σου. Επιμ. Μ. Καραβιώτη. Αθήνα: Κριτική