Η Ψυχολογία του Καπνιστή
Ευαγγελία Τζούμα
Ψυχολόγος Κ.Η
Η εξάρτηση του νικοτινισμού χαρακτηρίζει κάθε ηλικία, ξεκινώντας νωρίς στην εφηβεία φθάνοντας στα βαθειά γεράματα, ενώ δεν διαφοροποιεί ούτε το φύλο, αφού αφορά σε μεγάλες πληθυσμιακές ομάδες τόσο τους άνδρες όσο και τις γυναίκες.
Ας αναρωτηθούμε όμως, γιατί αρχίζουμε το κάπνισμα; ποια είναι η ψυχολογία του εφήβου; του άνδρα, της γυναίκας καπνιστή;
Οι έφηβοι βλέπουν το κάπνισμα ως μέσο επίδειξης, επιβεβαίωσης του ανδρισμού ή της θηλυκότητάς τους, νιώθοντας πως έτσι θα κατακτήσουν την ανεξαρτησία τους και θα καθιερωθούν ως αυτόνομα άτομα. Είναι ένας τρόπος για να βελτιώσουν την αυτό-εικόνα τους και να γίνουν αποδεκτοί και αναγνωρίσιμοι από τους σημαντικούς άλλους.
Πέρα όμως από τους παράγοντες που οδηγούν στην έναρξη του καπνίσματος σε νεαρή ηλικία, υπάρχουν πολλοί άλλοι που ευνοούν τη συνέχιση του, κυρίως σε άτομα μεγαλύτερων ηλικιών. Έχει επικρατήσει η αντίληψη ότι, το κάπνισμα βοηθάει στη χαλάρωση και τη μείωση της έντασης. Για άλλους, το τσιγάρο είναι απαραίτητο για να συγκεντρωθούν και να φέρουν εις πέρας με επιτυχία τις επαγγελματικές τους υποχρεώσεις. Ακόμη υποστηρίζεται ότι, υπό την πίεση στρεσογόνων καταστάσεων το τσιγάρο συμβάλλει στην επανάκτηση της ηρεμίας και στην ψύχραιμη αντιμετώπιση της πραγματικότητας. Στα άτομα αυτά είναι εμφανή τα συμπτώματα στέρησης σε περιόδους αποχής. Για άλλους πάλι, το κάπνισμα βοηθάει στην καταπολέμηση της αμηχανίας ή αποτελεί συμπλήρωμα σε ευχάριστες καταστάσεις και εμπειρίες. Επίσης , δεν είναι λίγοι αυτοί που βρίσκουν στο τσιγάρο ένα μέσο παρηγοριάς σε δύσκολες και δυσάρεστες καταστάσεις, ενώ η γυναικεία πλειοψηφία αποδίδει σε αυτό τη διατήρηση του σωματικού βάρους σε χαμηλά επίπεδα. Για άλλη μερίδα πληθυσμού, το τσιγάρο αποτελεί φετίχ. Είναι όσοι αντλούν ευχαρίστηση από την πράξη του καπνίσματος, απολαμβάνουν τη γεύση και την αίσθηση του τσιγάρου στο χέρι. Μια άλλη κατηγορία καπνιστών αφορά σε αυτούς που έχουν τη δυνατότητα να ελέγξουν την ποσότητα των τσιγάρων, δεν είναι εθισμένοι και δεν νιώθουν επιτακτική την ανάγκη να καπνίσουν ούτε εκδηλώνουν συμπτώματα στέρησης, ακόμα και όταν έχουν να καπνίσουν πολλές ώρες. Τέλος, γίνεται αναφορά στους μανιώδεις καπνιστές, στους πλέον εξαρτημένους από τη νικοτίνη. Για αυτούς το κάπνισμα είναι μια ασυνείδητη, μηχανική πράξη.
Ωστόσο, η διαδικασία απεξάρτησης δεν είναι εύκολη. Θέλει κόπο και τρόπο. Αν όμως επιτευχθεί, το όφελος είναι πολλαπλό: περισσότερα και καλύτερα χρόνια ζωής, τόσο για μας όσο και τους γύρω μας.
Γιατί, μπορεί να μην είναι όλοι οι πολίτες καπνιστές, ζούμε όμως σε μια κοινωνία καπνού.
Τέλος αξίζει να το δούμε κι από μια άλλη οπτική, διόλου ασήμαντη……. Την οικονομική, φυσικά ! Η προσπάθεια απεξάρτησης θα αποζημιώσει την τσέπη μας σε μια εποχή που η οικονομική κρίση δυναστεύει. Αρκεί να υπολογίσει ο καθένας μας πόσα χρήματα θα εξασφαλίσει αν κόψει το τσιγάρο και πώς μπορεί να τα αξιοποιήσει καλύτερα για τον εαυτό του.
Γιατί, ας μην ξεχνάμε, ο καθένας μας αξίζει μια καλύτερη ποιοτικά διαβίωση!!!!
Σχόλια